Rzeka Grabia

Grabia – rzeka w województwie łódzkim, na Nizinie Południowowielkopolskiej i Wzniesieniach Południowomazowieckich, prawy dopływ Widawki. Długość 77 km, powierzchnia dorzecza 813 km². Wypływa jako Grabówka na północny wschód od wsi Grabica, uchodzi powyżej Rogóźna na polach wsi Grabno.

Maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu – 2,5 m. Główne miasto leżące nad Grabią to Łask. Płynąc Grabią od Marzenina do ujścia rzeki można z wody obserwować, najczęściej już tylko pozostałości, dawnych zdobyczy techniki przemysłowej. Na uwagą zasługują młyny we wsiach Brzeski i Kozuby. Pierwszy, najstarszy z zachowanych na Grabi, zwany "Krzywda", od lat nieczynny, wtopił się w okoliczną przyrodę. Do ciekawych młynów należy także młyn we wsi Rokitnica. Grabia przepływa przez małe wsie: Rokitnica, Ldzań, Barycz, Brzeski, Grabno, Grabica, Kozuby, Kuźnica.

Grabia jest jedną z najczystszych rzek w Polsce[potrzebne źródło]. Dolinę rzeki w dwóch miejscach ma przeciąć wkrótce droga ekspresowa S8 (według północnego wariantu).

Fauna rzeki odznacza się niezwykłym bogactwem. Badania zoologiczne prowadzone tu przez Uniwersytet Łódzki od 1928 roku wykazały występowanie 800 gatunków, w tym 80 odkrytych po raz pierwszy w Polsce i 2 nowych dla nauki[1].W wodach biegu rzeki bytują chronione, rzadkie i zagrożone gatunki bezkręgowców. Trzy taksony objęte są ochroną na podstawie Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: małż skójka gruboskorupowa (Unio crassus) oraz ważki zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis) i trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia). Odnotowano tu także chronione i umieszczone w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt: pijawkę lekarską (Hirudo medicinalis). Ryby zasiedlające wody Grabi reprezentowane są m.in. przez kozę złotawą, minoga ukraińskiego i piskorza (Misgurnus fossilis) – gatunki objęte ochroną ścisłą, umieszczone w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej i Polskiej Czerwonej Księdze. W Dolinie Grabi i przylegających do niej lasach gniazdują liczne chronione gatunki ptaków, objęte Załącznikiem I Dyrektywy Ptasiej, wśród nich związany z samym korytem rzeki zimorodek (Alcedo atthis) oraz większość dzięciołów występujących w Polsce. Obszar ten jest również żerowiskiem dla ptaków gniazdujących na pobliskich terenach. Spośród ssaków występują tu m.in. bobry (Castor fiber), wydry (Lutra lutra); nad powierzchnią wody obserwowano również żerujące nietoperze: nocka rudego (Myotis daubentonii). Gniazduje tu co najmniej 28 gatunków ptaków wodno-błotnych, w tym: bąk, cyraneczka, cyranka, płaskonos, błotniak łąkowy (3 pary), żuraw (2 pary), wodnik, kropiatka, derkacz (15 samców), śmieszka, brodziec piskliwy, rycyk i kszyk. Na strorzeczach i stawach występują także: perkozek, perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi i rybitwa czarna. A jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych obserwowano koło Górek Grabieńskich cietrzewie. Trzy najciekawsze miejsca to: okolice Górek Grabieńskich, odcinek Bilew-Pruszków i okolice Łasku – Baryczy. Na wiosennych rozlewiskach zatrzymują się stada kaczek, czajek, brodźców, bekasy i rycyki. Czasami spotyka się niewielkie tokowiska batalionów.

Relacja ze spływu kajakowe mieszkańców Lichawy Grabią!